BORĘTY (BARENDT)

Miejscowość położona na obszarze Wielkich Żuław Malborskich, w północno-zachodniej części gminy, oddalona o ok. 5 km od wsi Lichnowy i 16 km od miasta Malbork. Akt lokacyjny został nadany w 1321 roku.

Budowle sakralne i nekropolie

Najstarszym zabytkiem Boręt jest ruina gotyckiego kościoła katolickiego pw. św. Katarzyny z XIV wieku. Murowana konstrukcja posiadała drewnianą wieżę od zachodu, prezbiterium od wschodu, nawę 10,75 x 12,65 m. Czworoboczna, murowano-drewniana wieża była zbieżna ku górze, przykryta altaną i zwieńczona spiczastym hełmem. Pod jej drewnianą częścią znajdowała się kruchta. Wieża przypuszczalnie była przebudowana w XVI wieku. W roku 1945 kościół został spalony.

Obecnie w kruchcie leżą dawne płyty nagrobne, a w prezbiterium stoi żeliwny krzyż. Ruinę otacza cmentarz, a całość jest ogrodzona i udostępniona do zwiedzania.

Kościół ewangelicki (obecnie katolicki) w Borętach został zbudowany na początku XVIII wieku, a następnie przebudowany w latach 1841-1842.

Kościół pw. św. Katarzyny w Borętach jest konstrukcją ryglową, zbudowaną na planie prostokąta, orientowaną, z drewnianą, czworoboczną wieżyczką od strony zachodniej, nakrytą hełmem zwieńczonym kulą.

Wyposażenie świątyni utrzymane jest skromnie i pochodzi z XIX wieku. Funkcję ołtarza głównego pełni XVII-wieczny obraz olejny. Charakterystycznymi elementami wnętrza świątyni są epitafia rozmieszczone na bocznych ścianach oraz charakterystyczne dla ewangelików empory. Z okresu XVIII i XIX wieku pochodzą żyrandole z inskrypcjami oraz prospekt organowy.

Domy podcieniowe

Do 2015 r. w Borętach Drugich znajdował się dom podcieniowy zbudowany w XIX w. Była to konstrukcja drewniana, stojąca na ceglanej podmurówce, z ryglową- wypełnioną czerwoną cegłą wystawką. Szczyty głównej części budynku były oszalowane pionowo. Umieszczoną od frontu wystawkę wspierało 6 drewnianych kolumn oraz ścianki boczne. Dom od wielu lat pozostawał niezagospodarowany. W 2015 r. rozpoczęto jego rozbiórkę, numerując poszczególne elementy obiektu.

DALEKO OD ŻUŁAW