ZWIERZNO (THIERGART)

Miejscowość położona na obszarze Żuław Elbląskich, oddalona o ok. 3-4 km od wsi Markusy i 14 km od miasta Elbląg. Wzmianki wskazują na istnienie wsi Tirgarten w 1337 roku. Przywilej lokacyjny w roku 1350 nadał komtur dzierzgoński Konrad Braunschweig.

Budowle sakralne i nekropolie

Pierwszy kościół katolicki wzniesiono w średniowieczu, a drugi w roku 1696. Ze względu na jego późniejszy, fatalny stan, został rozebrany i w jego miejscu, w latach 1853-1855 zbudowano nową świątynię.

Kościół pw. św. Michała Archanioła w Zwierznie, usytuowany w północnej części wsi, jest ceglaną konstrukcją, zbudowaną na planie prostokąta, orientowaną, jednonawową, z wydzielonym, trójbocznym prezbiterium i wieżą od zachodu. Do ściany północnej przylega zakrystia, a do południowej kruchta. Murowana, czworoboczna, dekorowana gzymsami i filarkami wieża, nakryta jest hełmem zwieńczonym kulą i krzyżem. Budowla dookoła wzmocniona jest przyporami.

Przy kościele znajduje się cmentarz, a na nim kilka starszych nagrobków.

W południowo-zachodniej części wsi, tuż przy współczesnym cmentarzu znajdują się pozostałości cmentarza, prawdopodobnie ewangelickiego z resztkami grobowców, tumb i kamiennych słupków.

Domy podcieniowe

Szkoła podcieniowa w Zwierznie usytuowana jest w centrum wsi i została zbudowana na przełomie XIX i XX wieku, a następnie rozbudowana w I poł. wieku XX. W 1937 roku- schronisko Hitlerjugend. Jest to konstrukcja murowana, z ryglowymi- wypełnionymi czerwoną cegłą: szczytami i wystawką. Umieszczoną od frontu wystawkę wspiera 6 drewnianych kolumn, stojących na posadzce betonowych schodów. Na jednej z belce wystawki widnieje napis: "Gemeinnütz vor Eigennutz" (wspólne dobre przed dobrem prywatnym).

Dom z przeszklonym podcieniem nr 39 w Zwierznie zlokalizowany jest w południowej części wsi i został zbudowany pod koniec XVIII wieku. Jest to konstrukcja murowano-drewniana, z oszalowaną pionowo wystawką. Ściany głównej części budynku są otynkowane, a szczyty oszalowane pionowo. Umieszczoną od frontu i przeszkloną, głęboką wystawkę wspiera 6 drewnianych kolumn stojących na murowanej podstawie. Nad kolumnami biegnie pas dekorowanego gzymsu. Dom dodatkowo wyróżnia się ciekawą stylistyką frontu podcienia, a w tym oryginalnością kolumn mających kształt butelek.

Dom podcieniowy nr 51 w Zwierznie zlokalizowany jest w południowej części wsi i został zbudowany pod koniec XVIII wieku, a następnie przebudowany w połowie wieku XIX. Jest to konstrukcja ryglowa. Ściany głównej części budynku są częściowo otynkowane, a szczyty wraz z ryglową wystawką, oszalowane pionowo. Umieszczony od podwórza podcień wspiera 6 drewnianych kolumn oraz ścianki boczne. Do szczytu domu przylega obora i wraz z nią oraz ustawioną prostopadle do budynków stodołą, tworzą układ zagrody olęderskiej w typie kątowym.

Pozostała zabudowa

Naprzeciwko szkoły podcieniowej stoi drewniany budynek dawnej plebanii, z facjatą oszalowaną pionowo i zdobieniami wyciętymi piłą laubzegą.

DALEKO OD ŻUŁAW