KRÓLEWO (KÖNIGSDORF)

Miejscowość położona na obszarze Małych Żuław Malborskich, w południowo-zachodniej części gminy, przy drodze krajowej nr 22, oddalona o ok. 4 km od wsi Stare Pole i 6 km od miasta Malbork. Osada została założona prawdopodobnie przed rokiem 1340 na cześć późniejszego wielkiego mistrza Ludolfa Königa, który to w roku 1340 nadał akt lokacyjny dla König. Przywilej w 1485 roku odnowił król Kazimierz. Przez wieś przebiegał dawny trakt historyczny "Via Elbigensis" (obecnie droga lokalna).

Budowle sakralne i nekropolie

Pierwszy kościół katolicki w Królewie pochodził z XIV wieku. Drugi- ryglowy został zbudowany na miejscu pierwszego w 1468 roku. Na początku XIX wieku, ze względu na fatalny jego stan, został rozebrany i zastąpiony nową budowlą. Obecna bryła pochodzi z 1820, a wieża z 1844 roku.

Kościół pw. św. Mikołaja w Królewie, zlokalizowany w zachodniej części wsi, jest ceglaną konstrukcją zbudowaną na planie prostokąta, orientowaną, z wieżą od zachodu. Charakterystyczną częścią budowli jest jego krzywa, odchylona o kilkadziesiąt cm od pionu, murowana, czworoboczna i kilkukondygnacyjna wieża nakryta stożkowym hełmem. Poszczególne jej piętra wyróżniają gzymsy. Kościół posiada dwuspadowy dach, a u szczytów zwieńczenia sterczynowe.

Obok kościoła usytuowany jest cmentarz, na którym godne uwagi są: cippus i dwie rokokowe stele. W dolnych częściach stel wyrzeźbione są symbole czaszki z kośćmi, a w górnych- wizerunki putta. Całość otoczona jest XX-wiecznym, ceglanym murem.

W pobliżu kościoła stoi budynek plebanii z gankiem od frontu i ryglową, wypełnioną czerwoną cegłą facjatą.

Gotycka kapliczka przydrożna usytuowana jest w północnej części wsi. Na początku XX wieku została otynkowana. W tym okresie obiekt posiadał rzeźbę Matki i Dzieciątka. W latach 2008-2012 rejestrowany zabytek przechodził dziwne i niezrozumiałe prace remontowe. Najpierw skuto tynk i odkryto oryginalne cegły, lecz jak się później okazało, wcale nie chodziło o ukazanie jej zabytkowej części. W roku 2012 nałożony został nowy tynk, a całość obłożono klinkierem nadając gotyckiej kapliczce "neoplastikowy" charakter. Rok 2014, to kolejne zmiany. Kapliczka została "obrana" z klinkieru i wyremontowana, zachowując swój gotycki charakter.

W zachodniej części wsi znajduje się park z przełomu XVIII i XIX wieku o powierzchni ponad 0,6 ha. Teren zadrzewiony jest dębami, jesionami, bukami i kasztanowcami. Miejsce to pozostało po dawnym majątku gospodarczym lub cmentarzu ewangelickim. Na skraju parku rośnie potężnych rozmiarów topola osika, o obwodzie ok. 9 m, wpisana do rejestru pomników przyrody.

Zabudowa

W centrum wsi, blisko kościoła usytuowany jest dom nr 28 z wgłębnym podcieniem. Jest to konstrukcja drewniana, stojąca na ceglanej podmurówce, z facjatą i szczytami oszalowanymi pionowo.

DALEKO OD ŻUŁAW