STARE POLE (ALTFELDE)

Miejscowość położona na obszarze Małych Żuław Malborskich, przy drodze krajowej nr 22 łączącej Malbork z Elblągiem, oddalona o ok. 10 km od miasta Malbork. Osada została założona przed powstaniem zakonu krzyżackiego, a być może nawet w końcowym okresie epoki kamienia- neolitu (badania archeologiczne na terenie gminy). Akt lokacyjny w 1330 roku nadał Luther v. Braunschweig. Największy rozwój wsi nastąpił w XIX wieku. Wówczas to przez miejscowość poprowadzono ważny trakt komunikacyjny Berlin-Królewiec i towarowo-osobową kolej wąskotorową, zbudowano cukrownię i centralę telefoniczną. Stare Pole, jak i cała gmina wielokrotnie były niszczone przez powodzie. Największe straty materialne miały miejsce w roku 1888, na skutek przerwania wałów przeciwpowodziowych we wsi Janówka.

W Starym Polu znajduje się unikalny pomnik krowy rekordzistki. Postawiono go w czasach PRL-u przed siedzibą Regionalnego Centrum Doradztwa Rozwoju Rolnictwa, jako symbol dynamicznego rozwoju hodowli bydła.

Budowle sakralne i nekropolie

Wspólnota ewangelicka w Starym Polu powstała w roku 1580. W XVII wieku zbudowany został pierwszy kościół ewangelicki. Przebudowano go na początku następnego stulecia. Ewangelicy posiadali również własną szkołę. Kościół został zastąpiony nowym obiektem w 1879 roku, który po II wojnie światowej przeszedł w ręce katolików.

Kościół katolicki (dawniej ewangelicki) pw. M.B. Królowej Polski w Starym Polu jest konstrukcją zbudowaną na planie prostokąta, orientowaną, z wieżą- sygnaturką wtopioną w zachodni szczyt. Do strony północnej przylega kruchta. Budowla jest symetryczna, naroża ścian zdobią filary, a szczyty oraz północną i południową elewację dekorują gzymsy.

Wnętrze kościoła wypełnia XVIII-wieczne, bogato zdobione wyposażenie: dwukondygnacyjny ołtarz główny, ambona, malowana empora i prospekt organowy.

Na cmentarzu przykościelnym znajduje się kilka starych nagrobków, murowano-drewniana dzwonnica oraz kaplica pogrzebowa z 1912 roku, będąca niegdyś mauzoleum rodziny Wunderlich- bogatych właścicieli majątków ziemskich. Kaplica została zbudowana w 1912 r., po śmierci Marthy Wunderlich, żony Maxa (1852-1922) będącego właścicielem gospodarstwa rolnego w Starym Polu. Ich wnuczka- Charlotte Martha Agnes Hildebrandt (1909-2006) była matką Joachima Hildebrandta. W latach 2015-2016 dzięki datkom Joachima przeprowadzono generalny remont zabytku. W głównej części kaplicy znajduje się rzeźba z wizerunkiem zmarłej Marthy. W krypcie umieszczono odrestaurowane: zdobione trumny, jeden marmurowy i dwa żeliwne krzyże oraz nowo zbudowane sarkofagi, dla Charlotte i jej syna Joachima. W posadzkę wbudowano gruby szklany element, w dachu zamontowano świetlik, a z tyłu kaplicy, oprócz dwóch istniejących już tablic, przytwierdzono trzecią z informacją o generalnym remoncie zabytku i renowacji zabytkowych trumien.

Zabudowa

W centrum wsi znajduje się murowany i otynkowany budynek mieszkalny z dekorowanymi drzwiami, a przy stacji kolejowej murowany, bogato zdobiony budynek poczty z końca XIX wieku. W środkowo-zachodniej części wsi zlokalizowany jest kompleks budynków dawnej cukrowni z XIX wieku.

DALEKO OD ŻUŁAW