NIEDŹWIEDZICA (BÄRWALDE), NIEDŹWIEDZIÓWKA (FÜRSTENWERDER)

Miejscowości położone na obszarze Wielkich Żuław Malborskich, w południowej części gminy, oddalone o ok. 11 km od wsi Stegna i 9 km od miasta Nowy Dwór Gdański. Akt lokacyjny w 1342 roku nadał wielki mistrz Ludolf König. W roku 1565 ziemie Bärwalde, Neu Münsterberg (Nowa Kościelnica) i Fürstenwerder (Żuławki) wydzierżawił na 30 lat Reiphold Krockow. Od roku 1595 ziemie dzierżawił Simon Bahr, który w okolicy Neu Münsterberg (Nowa Kościelnica) założył folwark i nazwał go Bahren-Hof (dzisiejsza wieś Dworek).

W skład obrębu wchodzi osada Niedźwiedziówka (dawna część Fürstenwerder), po II wojnie światowej przekształcona na PGR.

Budowle sakralne i nekropolie

Kościół katolicki w Niedźwiedzicy został zbudowany w 1348 roku i jest jedną z najstarszych świątyń na Żuławach. Budowla była wielokrotnie niszczona (między innymi podczas wojen ze Szwedami) i odbudowywana. W 1823 roku obiekt przechodził remont. Naprawiono zniszczone ściany, wieżę i wymieniono okna. W roku 1854 miał miejsce kolejny remont, a w rok później, na skutek powodzi kościół został zalany. Wkrótce rozebrano wieżę. Na przełomie XIX/XX wieku przeprowadzono drobne naprawy. W 2013 roku po raz kolejny na obiekcie pojawiły się rusztowania.

Kościół pw. św. Jakuba w Niedźwiedzicy zlokalizowany jest w środkowej części wsi, przy głównej drodze prowadzącej do Nowej Kościelnicy i leży na szlaku Pomorskiej Drogi św. Jakuba. Jest to konstrukcja zbudowana na planie prostokąta, nieorientowana, jednonawowa, z podstawą wieży dobudowaną po II wojnie światowej. Do strony zachodniej przylega zakrystia. Ścianę północną zdobi schodkowo-sterczynowy szczyt z blendami. Widoczne są tutaj liczne otwory maculcowe. Wejście do kościoła znajduje się od strony południowej, która jest nowszą częścią obiektu. Budowla wzmocniona jest przyporami.

Przy kościele stoi drewniana, XVIII-wieczna dzwonnica, a całość otoczona jest cmentarzem. Obok kościoła usytuowany jest murowany budynek plebani.

Pozostałości cmentarza mennonickiego (lapidarium), znajdują się w osadzie Niedźwiedziówka. Dawniej był to teren Fürstenwerder (Żuławki) i pod tą nazwą mieściła się kongregacja przyjęta w 1880 roku. Na cmentarzu głównie stoją i leżą: stele i cippusy (w tym jeden przepiłowany).

Cmentarz związany był z nieistniejącą (pozostał fundament), drewnianą kaplicą mennonitów zbudowaną w 1768 roku. Pierwotne jej wymiary to: 80 x 40 x 8 łokci. Budowla przetrwała II wojnę światową i stała do zimy 1989 roku, kiedy to została zniszczona przez pożar.

DALEKO OD ŻUŁAW