2023-09-10. KLASYKA ŻUŁAWSKA

⇤⇥ 107 km

Klasycznie było już wielokrotnie, a główne role często odgrywały żuławskie wierzby. Niedziela jednak nie była aż tak mocno wierzbowa, a krajobraz wzbogacały rzeki, kanały, rozlewiska i przede wszystkim żuławskie łaciate. Te muczące, czarno-białe zwierzęta w drugiej części wycieczki zdominowały krajobraz, choć między nimi pojawiały się też inne rasy. To nie jest pierwsza wycieczka w tych rejonach, więc o przypadkowości aż takiej ilości bydła domowego nie można tu mówić. To takie Żuławy Elbląskie na Żuławach Malborskich, czyli krajobrazem nie można się znudzić. Każda część Żuław Wiślanych coś kryje, pod warunkiem że będziemy poruszać się właściwymi dla określonego celu drogami.

W dwuosobowej wycieczce przez tereny Wielkich Żuław Malborskich miałem swój własny cel- „nałapać” jak najwięcej rajskiego krajobrazu, bo tak to chyba można ująć. Kolega chciał dotrzeć do słynnych od jakiegoś czasu minus 2,2 metrów, więc jak najbardziej cały ten spontaniczny wyjazd był mi na rękę.

Święta-Tuga, Szkarpawa, Nogat, Izbowa Łacha, Kanał Drzewny, Kanał Panieński, wiele rozlewisk i stawów, to dzisiejsze wody na trasie. Przy nich dużo obwałowań, przy których biegną utwardzone płytami betonowymi drogi. Trochę gruntu naturalnego oraz dróg gładkich dawały jeszcze więcej urozmaicenia i nie pozwalały na wejście w monotonię, jaką można czasem doświadczyć.

Od Malborka, przez Tralewo i Laski jadę sam. Widok z mostu na rzece Świętej oraz uroczo padające światło słoneczne na łąki i ścieżkę rowerową powoduje, że do Nowego Stawu docieram z lekkim opóźnieniem.

Dalej jedziemy już w dwójkę, a trasa biegnie przez Mirowo i Tuję do Nowego Dworu Gdańskiego. Na mostku, tu gdzie Święta łączy się z Tugą, schodzimy na kilka minut z rowerów, by popatrzeć na jedną rzekę o dwóch nazwach.

Ulicami: Tczewską, Sienkiewicza, Obrońców Westerplatte i Bałtycką dojeżdżamy do torów kolejki wąskotorowej i przechodzimy na ścieżkę rowerową, która doprowadza nas do Żelichowa-Cyganka. Ze ścieżki, po lewej stronie dobrze widoczna jest cerkiew, przy której trwają przygotowania do odbudowy rozebranej w 1945 r. wieży.

W głębi, za cerkwią widać również dom podcieniowy, a z prawej strony płynącą równolegle do ścieżki Tugę. Rzekę możemy podziwiać również z remontowanego i ukończonego już mostu w Cyganku.

Kolejny, piękny fragment trasy- do Tujska, to w dalszym ciągu bliskość Tugi i ścieżka dla rowerów. Część rowerzystów może ponarzekać na tanią i prymitywną nawierzchnię z płyt betonowych, ale jest równo i nam to w niczym nie przeszkadza. W dowolnych punktach można wejść na wał i spojrzeć na Tugę.

Po przekroczeniu mostu zwodzonego w Tujsku zachodzimy pod lapidarium, a następnie przejeżdżamy przez wioskę główną drogą. Ukrytymi, bocznymi uliczkami wracamy do mostu i tuż za nim skręcamy w lewo. Jest to dalszy ciąg ścieżki biegnącej od Nowego Dworu Gdańskiego, tyle że o nieco gorszej (starszej) nawierzchni.

Dojeżdżamy do wrót sztormowych, które przed powodzią mają zabezpieczać obszar 100 km², wraz z Nowym Dworem Gdańskim.

W ubiegłym roku, chcąc przedostać się do Tujska, nieświadomie wjechałem tu na budowę, w błotnistą drogę. Dzisiaj jest zupełnie inaczej, a dla miłośników oznaczonych tras rowerowych dobrą informacją może być fakt, że od Mierzei Wiślanej, przez teren wrót sztormowych, Tujsk, Żelichowo-Cyganek i Nowy Dwór Gdański biegną europejskie szlaki rowerowe EV10 i EV13.

Z terenu wrót sztormowych widoczny jest żółto-niebieski most. To tutaj swe ujście Tuga znajduje w Szkarpawie. Most niestety jest w fatalnym stanie, czego nie było aż tak widać w ubiegłym roku. Obecnie jest tu bardzo niebezpiecznie, po obu stronach mostu ustawione są blokady dla aut, a piesi muszą poruszać się z dużą ostrożnością. Pozostaje nadzieja, że prace remontowe zostaną podjęte w najbliższym czasie.

Następna część trasy to odcinek biegnący nad Szkarpawą, przez Chełmek i Chełmek-Osadę, czasem bliżej, a czasem dalej od brzegu rzeki, po drogach utwardzonych i gruntowych.

Za zabudowaniami miejscowości Osłonka kończy się droga nad Szkarpawą, ale z ciekawości podjeżdżamy prawie do jej końca. Rower stoi w poprzek, czyli zawracamy.

Pojawiają się też pierwsze, główne aktorki drugiej części tego spektaklu.

Kolejne pasą się przy Kanale Panieńskim, w pobliżu styku z Kanałem Drzewnym. Krowa, jedząc trawę od 5 do 9 godzin dziennie, pokonuje przy tym ponoć od 3 do 5 km.

Gdzie znajduje się najniżej położony punkt w Polsce? Już wiadomo, że w marzęcińskich polach, ale jak tam dotrzeć? Z pozoru wydaje się, że dojechać można tylko do pewnego momentu. Okazuje się jednak, że możliwy jest dojazd pod sam punkt.

Podążając wzdłuż Kanału Panieńskiego, docieramy do śluzy na lądzie w Marzęcinie, gdzie regenerujemy siły na ustawionych tam ławkach.

W centrum Marzęcina mamy ryglowy kościół. W sumie to nie mieliśmy w ogóle tu przystawać, ale ta ryglówka robi swoje i ciężko obok tej uroczej budowli przejechać obojętnie.

Widok z mostu na Kanale Panieńskim uroczy jest zarówno na jedną, jak i na drugą stronę.

Kolejne miejscowości na trasie to Wężowiec i Kępiny Małe. W tej drugiej miejscowości zlokalizowany jest cmentarz mennonicki. Prostopadle do Nogatu biegnie droga prowadząca do przeprawy promowej działającej do 2012 r., łączącej Małe Kępiny z Wielkimi. Dokładnie na Nogacie przebiega granica województw: pomorskiego i warmińsko-mazurskiego.

Lewym brzegiem Nogatu jedziemy przez kilka km, po czym odbijamy w kierunku Stobnej, mijając po prawej stronie drogi wspomniany wyżej cmentarz.

Błękit, zieleń, Izbowa Łacha oraz inne, liczne rozlewiska, a także dwukolorowy, często pierwszy plan, towarzyszą nam do Rakowisk.

Od Stobnej jest to przepiękny Szlak Kopernikowski, z którego po decyzji kolegi na ok. 2 km zjeżdżamy na jakąś asfaltową, pozbawioną żuławskich walorów drogę. Na szlak ponownie wjeżdżamy w Rakowiskach i od razu, bez spoglądania na mapę, zmiana ta jest wyraźnie zauważalna.

Na pieszym Szlaku Kopernikowskim możemy spotkać różnego rodzaju nawierzchnie drogowe. Jest tu także nieprzyjemny bruk, w dodatku bez pobocza.

Ważnym fragmentem tego szlaku jest odcinek, który może nieco zmylić. Popularna mapa pokazuje drogę, której nie ma, więc lepiej posłużyć się mapą turystyczną, z oznaczeniami. Ona doprowadzi nas drogą nieutwardzoną przez bogate krajobrazowo tereny do drogi utwardzonej.

Rakowiska, Lubstowo, Lasowice Wielkie i Tragamin to końcowe miejscowości na trasie. W Tragaminie rozjeżdżamy się w dwóch kierunkach: na Nowy Staw i Malbork.

Zobacz również:

• 24.09.2023. Wzdłuż biegu górnego Nogatu
• 01.09.2023. Powiśle w słońcu i chmurach, Żuławy w deszczu

• Powrót do poprzedniej strony

DALEKO OD ŻUŁAW